Nếu kinh tế khủng hoảng, nợ xấu có thể vượt 20%

Nợ xấu ở Việt Nam hiện ở mức “lớn” Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đánh giá, nợ xấu luôn tồn tại trong hoạt động nhà băng vì đây là hoạt động gắn liền với rủi ro. Nợ xấu là kết quả, phản chiếu tình hình kinh tế của một quốc gia, không phải là vấn đề của riêng ngành nhà băng và không phải chỉ do sai trái của các nhà băng. Trong điều kiện kinh tế bình thường, tỷ lệ nợ xấu của các ngân hàng ở mức dưới 3% được coi là ưng ý được. Trong thời kỳ kinh tế khủng hoảng, các nước trên thế giới có tỷ lệ nợ xấu có thể lên đến 15-20% và hơn thế nữa. Theo ban bố trên trang mạng chính thức của World Bank, tỷ lệ nợ xấu nhàng nhàng của các quốc gia trên thế giới từ năm 2008 đến nay luôn ở mức trên 3-4%. Riêng năm 2012, tỷ lệ nợ xấu của các nước có thu nhập cao trên thế giới là 3,8% (trong đó khu vực châu Âu có tỷ lệ nợ xấu trung bình là 7,15%), tỷ lệ nợ xấu của các nước đang phát triển ở khu vực châu Âu trong năm 2012 khoảng 11,2%. Nợ xấu của các tổ chức tín dụng (TCTD) Việt Nam bây chừ ở mức lớn, có căn do chủ quan của hệ thống ngân hàng và căn nguyên khách quan của những khó khăn, yếu kém kinh tế trong nước. Do ảnh hưởng thụ động của kinh tế thế giới và khu vực, tình hình kinh tế trong nước gặp nhiều khó khăn, tăng trưởng chậm, lạm phát cao, từ cuối năm 2011 nợ xấu trong lĩnh vực ngân hàng bắt đầu lộ diện và có chiều hướng tăng nhanh. Ngay tại thời điểm đó, NHNN đã xác định nợ xấu trong hệ thống ngân hàng là một trong những căn do đốn gây ra vấn đề thanh khoản, làm sút giảm hiệu quả kinh dinh, đe dọa sự an toàn hoạt động của hệ thống nhà băng và ảnh hưởng xấu đến hiệu quả điều hành của NHNN, làm hạn chế nguồn vốn tín dụng cho các doanh nghiệp, là một trong những duyên cớ gây khó khăn cho sinh sản, kinh dinh của doanh nghiệp. Trước tình hình đó, NHNN đã xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án cơ cấu lại hệ thống các TCTD tuổi 2011-2015 ngay trong những tháng đầu năm 2012, trong đó xác định xử lý nợ xấu là một trong các nội dung quan yếu của Đề án này. Số liệu nợ xấu không phải là bất biến Theo NHNN, số liệu nợ xấu không phải là một con số bất biến mà thay đổi theo thời điểm thống kê số liệu, nguồn số liệu và phương pháp xác định. Vì vậy, việc trích dẫn số liệu mà không nói rõ nguồn, phương pháp xác định và thời điểm xác định dễ dẫn đến cho rằng sự thiếu nhất quán về số liệu nợ xấu. Hiện nay, NHNN đang dựa trên hai nguồn số liệu khác nhau để giám sát tình hình nợ xấu của các TCTD, bao gồm số liệu nợ xấu do các TCTD báo cáo và số liệu nợ xấu theo kết quả giám sát của Cơ quan Thanh tra, giám sát nhà băng. Thường ngày, số liệu nợ xấu theo kết quả giám sát của Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng cao hơn và đáng tin tức hơn so với số liệu nợ xấu do các TCTD thưa do Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng có nhiều nguồn thông tin khác nhau để đánh giá chất lượng nợ xấu của TCTD (thông báo chung về toàn hệ thống, thông báo CIC về khách hàng vay, thông báo từ hoạt động thanh tra tại chỗ…).